Ik hoor het vaker om me heen de laatste tijd: de mensen weten het even niet meer. Ik heb dit zelf ook. Het heeft als nare bijwerking dat het me niet meer lukt om geconcentreerd te lezen. Over schrijven zullen we maar zwijgen.
Ik ben sinds ik AVI-uit ben een fanatieke lezer geweest. Stapels boeken gingen door mijn handen, misschien ook zodat ik niet hoefde deel te nemen aan het dagelijkse geluk dat ze oproeien noemen. Het is ook daarom dat ik ben gaan schrijven. De boeken waren op, dus ik ging ze zelf maken, zoiets.
Tot eind vorig jaar las ik één tot twee boeken per week. Toen was corona voorbij en werd de beloofde summer of love een oorlog in onze achtertuin. De opties om te relativeren gleden als zand door mijn vingers. Toch kan fantaseren niet zonder relativeren.
De tijd gaat voorbij. De bullshit om mij heen is er nog altijd. Ik ben niet zo iemand die vluchtelingen in huis heeft genomen. We hebben wel geld gegeven geloof ik. Indirect doe ik er op mijn werk iets mee, maar daar word ik voor betaald, dus dat telt niet. Ik kan niet zeggen dat ik me moedig gedraag in deze oorlog. En ondertussen lukt het me niet om met een boek aan die realiteit te ontsnappen.
Weer later is het Boekenweek en ben ik weer begonnen met lezen, al voelt het alsof ik toegeef aan een verslaving. Ik ben heringetreden met Baantjer en Saskia Noort, een strip en een jeugdboek uit die Lemniscaat-serie die ik vroeger vaak las. Vervolgens ben ik begonnen met af en toe een kort verhaal of een gedicht (aanrader: die nieuwe uitgave van Raymond Carver’s poëzie). Maar dan heb ik nog de nieuwste Van der Heijden liggen, en nog twee delen Knausgard. Prachtige boeken, maar het vraagt voor nu te veel. Ik doe voorzichtig aan uit angst voor een terugval.
En steeds weer hoor ik het om mij heen: de mensen zijn van de leg. Mensen vinden ineens dingen niet meer leuk die altijd de kern van hun leven vormden. Mensen denken na over een vrijheid die altijd vanzelfsprekend was. We voelen de pijn terwijl we miljarden uitgeven aan materiaal om jonge mensen dood te maken, terwijl oude mannen hiertoe hebben besloten. Hiertegen helpen geen boeken. Maar een boek zorgt er wel voor dat je even niet nadenkt.